Het boek van Ben Rawlence De boomgrens confronteert ons met de gevaarlijke weg die we als mensheid bewandelen. Het klimaat warmt op en daardoor schuift de Noordelijke boomgrens op naar de Noordpool. Ben Rawlence reisde de hele boomgrens langs en … Read more
George Monbiot heft een nieuw boek geschreven, Regenesis: Feeding the World Without Devouring the Planet. Hij is de veelgeprezen en (voor sommigen) controversiële auteur die de hedendaagse landbouwpraktijk op de korrel neemt. In Regenesis ontwikkelt hij een visie op wat … Read more
Lignine komt het minste voor van de drie belangrijkste bestanddelen van hout. De laatste twintig jaar is er veel onderzoek gedaan naar verwerking van lignine. Tot nu toe zonder veel resultaat. Moeten we onze focus verschuiven? Dit is het tweede … Read more
De verwaarding van lignine is een technologisch probleem dat veel aandacht krijgt. Lignine is een van de drie hoofdbestanddelen van hout, het alomtegenwoordige koolstof-opnemende materiaal. De andere twee zijn cellulose en hemicellulose. Lignine omvat 15-30% van houtige biomassa en is … Read more
Sommige projecten ontwikkelen zich langzaam maar gestaag. Daaronder hoort het project op weg naar bionylon. Wij schreven er al over in 2014. Genomatica uit San Diego (VS) was toen, en is nog steeds, de drijvende kracht achter het project. En … Read more
In NRC van 23 juli 2022 snijdt Joost Smiers het probleem van de torenhoge medicijnprijzen aan. Hebben we Big Farma nog wel nodig? vraagt hij zich af. En hij antwoordt: nee. We kunnen de farmaceutische industrie afschaffen en de kennis … Read more
Er komen steeds meer toepassingen van grafeen, dat wonderbaarlijke materiaal. Nu wordt het ook al toegepast in beton. Met grafeen wordt dit heel sterk en veel ruimer toepasbaar. Belangrijk, want dan kunnen we veel minder beton gaan gebruiken in de … Read more
Hoe raken we de groeiende hoeveelheid plastic afval kwijt? Op macroschaal probeert The Ocean Cleanup dat: door plastic te verwijderen uit de oceanen. Maar we zullen ook moeten voorkómen dat nieuw plastic het milieu vervuilt. Minder plastic gebruiken dan? We … Read more
De Nederlandse boeren roeren zich. Ze blokkeren snelwegen en distributiecentra. Ze komen ministers thuis opzoeken. Ze verzetten zich tegen plannen om mestproductie en uitstoot van ammoniak door de landbouw sterk terug te dringen. Maar ze gaan eraan voorbij dat er … Read more
Dit jaar is het 140 jaar geleden dat Charles Darwin overleed. En 163 jaar geleden dat zijn boek The Origin of Species werd gepubliceerd. Darwin is de meest invloedrijke bioloog uit de geschiedenis. Maar zijn erfenis is over pieken en … Read more
Een artikel in Chemical and Engineering News vestigt onze aandacht op de strijd tegen het onkruid. Zullen we erin slagen, onkruid onder controle te houden? Gaat de EU, die het gebruik van landbouwchemicaliën wil halveren, ons helpen? De grote beroeringen … Read more
In Nederland gaan vooral rond Amsterdam duurzame energieprojecten niet door vanwege congestie op het stroomnet. Ook de aansluiting van nieuwe bedrijfsgebouwen stokt. Oplossing volgens de elektriciteitsbedrijven? Uitbreiding van het net! Maar zoiets duurt vele jaren. Terwijl lokale optimalisatie minder problemen … Read more
Bont is een van de moeilijkste materialen om na te maken. Het is ook een materiaal dat veel weerstand ontmoet omdat je er dieren voor moet doden. Maar Bio Market Insights meldt nu dat het Nederlandse bedrijf Geneus Biotech minkbont … Read more
Tot voor kort dacht iedereen dat lithium-ion batterijen het toppunt waren van batterijtechnologie. Met deze apparaten zouden we het vervoer kunnen elektrificeren, ja, een groot deel van de economie. Maar ze hebben nu concurrentie gekregen van natrium-ion batterijen. Nog niet … Read more
Hout verduurzamen is een noodzakelijke kunst. Hout is op zich een uitstekend bouwmateriaal: overvloedig aanwezig (vaak lokaal), energiezuinig te produceren en gemakkelijk te bewerken. Maar zachthout vergaat vrij snel. Door micro-organismen (rotten) of insectenvraat. Nieuwe methoden geven zachthout echter de … Read more
Een recent artikel in The Conversation laat zien hoe ongewenst het is, als het klimaatbeleid wordt afgestemd op de publieke opinie. Want consumenten zijn onbestemd – eigenlijk wachten ze op regeringen die de richting aangeven. Onbestemdheid De onbestemdheid van de … Read more
MIT in Boston (Vs) is een van de wetenschappelijke centra die initiatieven nemen om klimaatverandering tegen te gaan. Op 11 april kondigden zij vijf ‘flagship projects’ aan tegen klimaatverandering. Waaronder Hervorming van de landbouw door lage uitstoot en veerkrachtige gewassen. … Read more
Nog niet erg lang geleden zag men in de gezondheidszorg lichaam en geest als volstrekt gescheiden therapeutische gebieden. De benadering van beide is nog steeds niet gelijkwaardig. De notie dat alles met alles samenhangt dringt op steeds meer terreinen door; … Read more
Thermische batterijen zijn weer een andere manier om een teveel aan zonne- en windenergie op te slaan. Volgens de wetten van de fysica gaan ze gepaard met flinke energieverliezen. Maar aan de andere kant zouden ze erg goedkoop en flexibel … Read more
We hebben in eerdere columns de beloftes van biotechnologie beschreven, en de opkomst van biologische preparaten (o.a. no. 54, Als chemie en biotech samen optrekken). De biologie rukt langzamer op dan gehoopt en beperkt zich tot een klein aantal therapeutische … Read more
Het toekomstige energiesysteem is nog niet uitgekristalliseerd. Het berust grotendeels op zon en wind; maar dit zijn onhandige energiebronnen, doordat ze soms teveel, soms te weinig energie leveren. We hebben opslag van energie nodig, om het teveel te benutten en … Read more
Hoe ziet de toekomst van de farma eruit? Tot nu toe hadden we het makkelijk, met het beschrijven van de historie. Nu wordt het pas moeilijk. En er staan veel onderwerpen op de agenda. Zoals de gezondheidswinst die we in … Read more
Er zijn vele redenen om snel zonne-energie in te voeren. Het klimaat blijft de belangrijkste. De wereld moet bovendien snel zijn behoefte aan olie en gas verminderen. Meer zonne-energie? Dat kan. Zelfs in het dichtbevolkte Nederland. Zelfs tien keer zoveel … Read more
Een dringend (maar vaak vergeten) vraagstuk in onze maatschappij betreft de grenzen aan de gezondheidszorg. De kosten van die zorg stijgen voortdurend – elk jaar een beetje, maar toch. Ooit zal dat moeten ophouden. Het probleem is: we weten niet … Read more
Elk jaar verliest de aarde 13 miljoen hectare bos. sinds 1960 is meer dan de helft van het tropische oerwoud verloren gegaan. Veel verdwijnt in de tropische regenwouden van Brazilië en Indonesië. Ook in andere landen wordt gekapt, de woestijn … Read more
De belangrijkste factor die de huidige samenleving voortstuwt en voortdurend verandert is technologische ontwikkeling. Karl Marx had er niet van kunnen dromen: de verhouding tussen onderbouw en bovenbouw zoals hij die beschreef, bestaat nog steeds, bijna anderhalve eeuw na zijn … Read more
Methaan is een bijzonder krachtig broeikasgas. Over 20 jaar gemeten kan het de aarde 82,5 keer zo sterk opwarmen als CO2. Maar gelukkig leeft het gas maar kort in de atmosfeer: in 12 jaar valt het uit elkaar. Daarom kunnen … Read more
De jaren ’70 van de 20e eeuw vormen een keerpunt in de strijd tegen ziekteverwekkende micro-organismen. Onderzoekers komen in die periode tot het besef dat deze strijd nooit ten einde zal komen. Dat we altijd resistentie op ons pad zullen … Read more
In 64 afleveringen hebben we geschetst hoe de mensheid met hulp van de chemie geleidelijk controle kreeg over dodelijke infectieziekten. En over de grenzen van dit proces: bedreigd door het ‘nieuwe’ maar heel natuurlijke probleem van de resistentie. We komen … Read more
Zeewier heeft vele toepassingen. Het wordt verwerkt in voedingssupplementen en imitatie-vleesproducten. Het wordt toegepast in supplementen voor kippen, varkens, koeien, huisdieren en paarden. Als zeewier-biostimulant kan het bodems en gewassen versterken. Een element in het produceren van voedsel van hoge … Read more
Schimmels zijn de producenten van onze allerbelangrijkste antibiotica. Maar ze kunnen ons ook tot last of zelfs gevaar zijn. We gaan het niet hebben over de relatief onschuldige en goed te behandelen aandoeningen, veelal aan of bij de buitenkant van … Read more
In de strijd tegen bacteriën zijn vaccins verre in de minderheid in vergelijking met pillen en poeders. Behandeling van tbc is een uitzondering, ook al omdat de tuberkelbacil lastig te bestrijden is met antibiotica. Voor malaria is recent een vaccin … Read more
Van oudsher heeft de mens kruiden ingenomen of gesmeerd tegen aandoeningen. Die kruidengeneeskunde is op de achtergrond geraakt, misschien wel in diskrediet. Maar problemen als resistentie geven deze geneeskunde een nieuwe kans. Zo heeft zorgvuldig onderzoek van de traditionele Chinese … Read more
Een verschuiving naar een plantaardig dieet zou de groei van de uitstoot van broeikasgassen een tijdlang kunnen stoppen. Plantaardig dieet en het broeikaseffect Het effect van het stoppen met het eten van vlees blijkt uit berekeningen van Patrick Brown (Stanford … Read more
Evenals knoflook heeft kaneel een lange historie. In de geschiedenis van de handel en monopolies in specerijen speelt kaneel een belangrijke rol. Kaneel is in de eerste plaats een voedingsadditief en smaakmaker; therapeutische toepassingen komen op de tweede plaats. Kaneel … Read more
Lange tijd was de visie van biologen dat de mutatiesnelheid gelijk is, overal in een organisme. Mutaties komen dan overal voor in het genoom, in principe overal even vaak. Dat sommige mutaties succesvoller zijn dan andere komt doordat schadelijke mutaties … Read more
Van oudsher is knoflook niet alleen beschouwd als voedingsmiddel, maar ook als medicijn. De bekende teen komt in elk oud medisch boek voor, als heelmiddel voor vele aandoeningen. Houdt dit stand als het wordt onderzocht door de moderne wetenschap? Knoflook, … Read more
In populaire publicaties krioelt het van de aanbevelingen om plantaardige middelen te gebruiken, voor welke aandoening dan ook. Regelgeving ontbreekt veelal. Het is haast onbegonnen werk om waarheid en verdichtsel uit elkaar te halen. De beste informatie komt uit Duitsland; … Read more
Veel voorstanders van duurzaamheid menen dat we vooral duurzamer kunnen worden met hightech oplossingen. Zoals elektrische auto’s in plaats van die oude, die alleen maar fossiele brandstoffen opmaken. Wij schreven zelfs een boek over deze ‘groene groei’. Maar we moeten … Read more
In de zoektocht naar nieuwe antibiotica komen ook de zogenaamde ‘natuurlijke’ middelen weer in de belangstelling. Verdrongen (tijdelijk?) door de opkomst van de chemie, die aan de basis ligt van een geheel nieuwe tak van geneeskunde. Gebaseerd op enkelvoudige stoffen. … Read more
PHAs (polyhydroxy alkanoaten) zijn interessante maar moeilijke plastics. Interessant doordat ze op natuurlijke weg worden gemaakt. Uit duurzame bronnen of afvalstromen. Door micro-organismen en niet bij hoge temperaturen. PHAs zijn biologisch afbreekbaar. Ze hebben zeer uiteenlopende eigenschappen. In veel toepassingen … Read more
Van bijna vergeten tot de meest voorkomende soort van micro-organismen: fagen. En ook nog eens onschuldig voor de mens. Bestrijding van een bacteriële infectie met bacteriofagen, of faagtherapie, is eenvoudig als men de beschikking heeft over een faag die de … Read more
In de wereld van de micro-organismen zijn er geen leiders. Iedereen heeft vrienden en vijanden. Sommige zijn echt levende wezens, anderen staan op het snijvlak van leven en niet-leven. Of ze zijn alleen maar werkzaam in een wisselwerking. Micro-organismen vormen … Read more
De belangstelling voor alle micro-organismen in en op ons lichaam is momenteel erg groot. Vooral onze maag-darmflora is het onderwerp van veel onderzoek. We hebben er onlangs twee columns aan gewijd met betekenisvolle titels als Wie zijn wij en Het … Read more
Herbebossing is belangrijk bij de bestrijding van klimaatverandering. Vooral in Europa, waar (na een periode van verdroging) regenval weer zal toenemen als er meer bomen worden geplant. Maar weten we genoeg over bossen, om gezond nieuw bos te maken? Nieuw … Read more
Een kwart van de nieuwste geneesmiddelen bestaat uit biomedicijnen. Het is nog onzeker tot welke nieuwe antibiotica dat kan leiden. Maar ons inzicht in de fundamentele processen van de natuur groeit met sprongen. Dat geeft ons voortdurend een nieuw handvat … Read more
Bijna drie jaar geleden, in 2019, schreven we over de zorgelijke toename van de methaanuitstoot in de atmosfeer. Hoewel we toen ook een zonnige kant zagen aan het probleem: de uitstoot van methaan (CH4) kan, in tegenstelling tot die van … Read more
Bij een 100-jarige oorlog is het na verloop tijd niet altijd meer even duidelijk waarom en wanneer het allemaal precies is begonnen. Ook de mogelijke afloop raakt soms uit zicht. In de strijd tussen chemie en bacterie lijkt de chemie … Read more
Pas vanaf 2015 komt de zoektocht naar nieuwe middelen serieus op gang. Particuliere en overheidsinitiatieven brengen geld bijeen voor nieuw onderzoek. Zo richt de universiteit van Oxford een nieuw instituut in om resistentie te onderzoeken en te bestrijden. De resultaten … Read more
Een aantal machtige mensen wil de dood weerstaan. Kort geleden nog Jeff Bezos, voormalig directeur van Amazon en een van de vijf rijkste mensen op Aarde. George Church ging hem voor, succesvol ondernemer en biotechnoloog aan MIT. Een interessante gedachte, … Read more