Hoewel piekgas (peak gas) wereldwijd nog niet aan de orde is, is Nederland inmiddels over The Hill. Het grootste gasveld van Europa, ruim 50 jaar geleden ontdekt, is voor twee derde leeg. En dat overblijvende een derde deel kunnen we er ook niet in hetzelfde tempo uithalen, omdat we dan al aardschokkend nog verder onder de zeebodem zullen zakken. Kortom, het aftellen is begonnen.
Waar is het geld gebleven?
In die 50 jaar hebben de Hollanders er ruim 500 miljard aan verdiend. Hoewel, verdiend? We hoefden er niet veel aan te doen. Het kwam naar boven en we hoefden het maar, via een kasregister, door een buis naar de gebruikers te sturen. Van dat geld hebben we ondertussen 50 jaren prettig geleefd. Prettiger dan de landen om ons heen, die niet zo’n gemakkelijke inkomstenbron hadden. ‘Sinterklaas bestaat’, zei een politicus in die tijd over de regering. Heerlijk natuurlijk, maar het heeft de Hollanders slecht voorbereid op de komende tijd, waarin we het met minder gas, en dus minder geld, moeten doen. Toegegeven we hebben ook wel wat geld in grote infrastructurele projecten gestoken en zelfs wat in onderzoek, maar toen schatkistproblemen dreigden, vond de regering het verstandiger om dat geld in onze eigen nationale schuldhulpverlening te stoppen. In sommige landen stromen de opbrengsten van bodemschatten direct naar de Zwitserse bankrekeningen van de machthebbers. Dat is bij ons – voor zover ik weet – niet gebeurd. Maar die Nederlandse Ziekte van ‘leuke dingen voor de mensen doen’ met afschuw bekijkend, hebben de Noren wel een soort fonds voor al hun inwoners opgericht. Die zijn nu allemaal miljonair. Maar zonder gas kan het toch ook? De Zweden, naast hen hebben zonder gas een welvarende samenleving opgebouwd. Dat vraag ik mij trouwens vaker af, hoe zijn andere landen in Europa, België bijvoorbeeld, zonder gas dan zo ver gekomen?
Meer geld naar innovatie
Zo kun je zeggen dat Nederland te weinig heeft gedaan om zich voor te bereiden op het tijdperk dat we het zonder die gratis melkkoe moeten doen. In de Nederlandse media roepen verantwoordelijke personen nu om meer innovatie, maar ja dan moet je meer geld beschikbaar stellen voor onderzoek en de hele innovatietrein die daarachter komt. En dat zie ik voorlopig niet gebeuren. Het geld is er niet meer. ‘Haal je geld bij Europa,’ zegt de Nederlandse overheid en inderdaad, Europa heeft grote programma’s voor onderzoek en innovatie opgetuigd, maar het lijkt me toch een schandaal dat een rijk land als Nederland zich zo te kijk moet zetten.
Juist nu lijkt het zaak om door te pakken. Deze site gaat over de groene samenleving en de groene industrie en op dat punt hebben we meer te bieden dan vele anderen. Dank zij het technische niveau van de Nederlandse land- en tuinbouw (en dat van de chemische industrie) zou Nederland op dit specifieke punt het voortouw in Europa kunnen – en moeten – nemen. Maar over onze agrarische sector en haar mogelijkheden hoor ik op de Nederlandse televisie niemand. Sterker, we hebben onze beste instelling op dat gebied, de (landbouw)universiteit in Wageningen (WUR) onder het algemene regiem van het Ministerie van Economische Zaken gebracht. Vroeger het paradepaardje van de Minister van Landbouw en daardoor verzekerd van bijzondere aandacht en geld uit extra potjes, is onze enige instelling van absoluut wereldniveau nu onderdeel van het enkele jaren geleden ontstane superministerie dat verantwoordelijk is voor de hele Nederlandse economie. Niks uitzonderingspositie voor de landbouw meer juist terwijl die nu nodig is. In plaats van ons massaal op biobased te storten en te begrijpen waar onze kansen liggen, doen we vaag over meer innovatie in het algemeen.