Op het moment van schrijven is COP28 nog bezig. Er zijn grote zorgen over de vraag of de conferentie een succes zal worden. Maar hij heeft wél de landbouw tot een van de beslissende sectoren gemaakt. Ja, we kunnen voldoende voedsel produceren op de wereld en maatregelen nemen voor klimaatbescherming. Maar dan moeten we snel actie ondernemen.
Kernpunt in nationale strategieën
In een artikel voor The Conversation somt Paul Winters de belangrijkste maatregelen op voor klimaatbescherming. Hij is hoogleraar in Global Affaires aan de Universiteit van Notre Dame, en uitvoerend directeur van de Innovation Commission for Climate Change, Food Security and Agriculture. Meer dan 130 landen tekenden op 1 december een verklaring: hun voedselsystemen zouden kernpunten moeten worden in nationale strategieën tegen klimaatverandering. Belangrijk, omdat de landbouw verantwoordelijk wordt gehouden voor een derde van alle emissies van broeikasgassen door menselijke activiteit.
We schreven er kortgeleden over: voedselveiligheid is niet meer vanzelfsprekend. We kunnen niet meer simpelweg meer land in gebruik nemen voor voedselproductie. Omdat we het geschikte land grotendeels al gebruiken. Gelukkig komen er innovaties beschikbaar waarmee we de spanning kunnen verminderen tussen wat nodig en wat mogelijk is. Winters noemt vooral drie maatregelen voor klimaatbescherming.
- Precieze, toegankelijke weersvoorspellingen
Er komen steeds meer rampzalige weersomstandigheden voor, vooral vanwege klimaatverandering. Met betere weersvoorspellingen kunnen boeren betere beslissingen nemen over bijvoorbeeld aanplant, irrigatie, bemesting en oogst. Maar in veel landen met lage en midden-inkomens ontbreekt nog goede informatie.
Informatie kan beschikbaar worden gemaakt via radio, sms-berichten of WhatsApp. Men verwacht hiervan veel effect. Zo zouden bijvoorbeeld boeren in India zeer geholpen worden met informatie over moessonregens. Het Climate Services Information System van de World Meteorological Organization zou hierin een belangrijke rol kunnen vervullen.
- Microbiële meststoffen
Boeren zouden ook meer gebruik kunnen maken van microbiële meststoffen. Deze zorgen voor minder behoefte aan stikstofmeststoffen (een belangrijke bron van emissies van broeikasgassen). Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat microbiële meststoffen de opbrengst van peulvruchten kunnen vergroten met 10 tot 30% – wat veel kan betekenen voor het inkomen van de boer. Microbiële meststoffen voor andere gewassen zijn in ontwikkeling.
Een veelbelovende techniek bestaat uit het gebruik van rhizobia. Deze bacteriën infecteren de wortels van vlinderbloemigen; daarna bewerken ze stikstof uit de atmosfeer tot een vorm waarin de plant deze kan gebruiken voor zijn groei. Met rhizobia hebben planten veel minder mest nodig; aangetoond door sojatelers in Brazilië. Dit is een veelbelovende techniek voor klimaatbescherming, die we ook voor andere gewassen moeten ontwikkelen.
- Minder methaanproductie door vee
Vee produceert ruwweg twee derde van de broeikasgassen uit de landbouw. Koeien bijvoorbeeld boeren veel methaan op. De vraag naar rundvlees zal waarschijnlijk toenemen bij toenemende welvaart; daarom is het van groot belang, deze uitstoot terug te dringen.
Landbouwinnovatie voor klimaatbescherming
De Innovatiecommissie noemt nog vier andere belangrijke innovaties:
- Boeren en gemeenschappen helpen bij efficiënter gebruik van regenwater
- De kosten verminderen van digitale landbouw waarmee boeren irrigatie, kunstmest en bestrijdingsmiddelen zo efficiënt mogelijk kunnen gebruiken
- Bevordering van de vraag naar alternatieve eiwitten, zodat er minder vraag naar vlees ontstaat
- Met verzekeringen en met andere sociale middelen ervoor zorgen dat boeren de gevolgen van extreem weer te boven kunnen komen.
Maar tot nu toe is er onvoldoende geïnvesteerd in klimaatbescherming voor de landbouw, zodat deze nog te veel broeikasgassen blijft uitstoten. Toch is de commissie van oordeel dat zulke investeringen groot sociaal voordeel zullen hebben. Natuurlijk moet dit door beleid worden aangemoedigd, en bij voorkeur ook ondersteund door de sector en de publieke opinie. We hopen dat COP 28 zal helpen bij de verspreiding van de boodschap – en bij het vinden van voldoende financiering.
Interessant? Lees dan ook:
Tegen verwoestijning
Perspectief voor de landbouw – het nieuwe boeren
Koolzaad als frontrunner voor agrarische vernieuwing