- ‘Landbouw en technologie zijn de uitgangspunten van een hernieuwbare wereld’
Latest
Monday Morning Motivation Contact us now at info@mla-uk.com for details on the opportunities available to you through MLA Colleges range of degree level maritime programmes #mondaymotivation #enrolment #investment #education #sustainability #global #opportunit… pic.twitter.com/CYOKaQS9ee
See you there!!!😄😄 Sign up here - bit.ly/3AQM1SD @NEEChamberArlen, North East England Chamber of Commerce, I am really excited!! #sustainability #sdgs #sdgsimpact #sdgs2030 #cop26 lnkd.in/dr7f9m-H
Chemicals companies should recognize their responsibility to handle recycling of end-products, including tires and plastics among others. @strategyandME #CircularEconomy #CircularChemistry strategyand.smh.re/0TL
On my way on #sustainable business trip via train & look forward to a break on this journey watching the @EURACTIV #Cop26 virtual panel. #Takethetrain #walkthetalk pic.twitter.com/03upuZD5ML
Sustainable farming achieved through Hydroponic farming. #youth #sustainability #hydroponic #foodsecurity #miramarinternational pic.twitter.com/3bEPfew9xz
Great video from @TrussedRafter. #rooftrusses #Sustainability #woodforgood twitter.com/TrussedRafter/…
We go out of our way to ensure our processes and materials are #sustainable, keeping our #carbonfootprint to a minimum. We do this to ensure our business has minimal impact on the #environment and to help other businesses reduce their carbon footprint with sustainable #print. pic.twitter.com/1T7nwibGKy
This is perfect. May not be the final solution but a step none the less. #EV #electricmobility #electricbike #sustainability twitter.com/ValaAfshar/sta…
Great to see such recognition focusing on #Sustainability and #ClimateActionNow Congratulations to all #EarthshotPrize winners for being trailblazers👏👏 #EarthshotLondon2021 twitter.com/earthshotprize…
Our truly sustainable capsules filled with @gordonstcoffee's award winning, signature blend coffee - a perfect match for the perfect cup every time ☕✨ Buy instore or online at gordonstcoffee.co.uk #compostable #plantbased #sustainability pic.twitter.com/FChHIVEYTj
Gaia, en de zachtmoedige wraak van James Lovelock
In zijn boek The Revenge of Gaia (2006) bevestigt James Lovelock nog eens zijn idee dat de aarde, met zijn levende én dode natuur, een zelfregulerend systeem vormt. Een systeem dat nu tot het uiterste wordt beproefd door de mensheid, door de grote hoeveelheden CO2 die wij in de atmosfeer lozen. Lovelock beheerst zijn onderwerp volkomen; maar zodra hij het pad van de wetenschap verlaat en op het terrein van energiebeleid komt, verliezen zijn argumenten hun dwingende karakter en worden zij gemeenplaatsen. Maar toch: heel interessant.
James Lovelock
The Revenge of Gaia, Why the Earth is Fighting Back – and How We Can Still Save Humanity was één van de boeken die ik meenam uit de boekenkast van Paul Reinshagen, mijn goede vriend en mederedacteur van deze site, veel te vroeg overleden. Ik had nog nooit iets gelezen van Lovelock zelf (maar veel over hem), en verwachtte min of meer een grimmig boek, de wraak van Lovelock zogezegd, een antwoord op de felle kritiek vanuit de wetenschap, zeker gezien de onheilspellende titel. Maar ik las de tekst van een zeer vriendelijke toen 87-jarige man, in every inch a gentleman, die niemand met name aanvalt en die zelfs een tegenstander als Richard Dawkins dankt omdat hij zijn standpunt zo helder verwoordt.
De precaire toestand van Gaia
De mensheid, zegt Lovelock, brengt om louter egocentrische motieven de stabiliteit van Gaia, het hele systeem, in gevaar door de uitstoot van enorme hoeveelheden van dat ultieme gif, CO2. Vele soorten zijn al uitgestorven, en vele zullen nog volgen; we zouden binnen een halve eeuw de planeet zelfs onbewoonbaar voor onszelf kunnen maken, afgezien van een paar poolgebieden. Dit zou een erg gewelddadige wereld kunnen worden, met warlords in voortdurend gevecht over de paar overblijvende hulpbronnen. Gaia zal zeker voortleven, in een of andere vorm; maar of en in hoeverre ze nog plaats zou bieden aan de mensheid, is zeer de vraag. Lovelocks idee van Gaia als het beslissende zelfregulerende systeem waarvan al het leven op aarde afhankelijk is, betekent voor de ethiek dat het ultieme goed bestaat uit het welbevinden van Gaia, niet van de mensheid, en al zeker niet van het individu. ‘Gaia is een evolutionair systeem waarin elke soort, inclusief de mens, die maar veranderingen blijft aanbrengen ten koste van zijn nageslacht zal uitsterven…. We zijn in zekere zin terecht gekomen in een oorlog met Gaia, een oorlog die wij niet kunnen winnen. We kunnen maar beter vrede sluiten, nu we nog sterk zijn en geen gebroken zooitje’ (p.139-140).
James Lovelock rond 1960
Logische gebreken
Maar als hij dan, als verantwoordelijke burger, onderzoekt hoe we verder moeten, verdwijnt het dwingende karakter van zijn argumenten als sneeuw voor de zon. De eminente wetenschapsman stommelt net als vrijwel iedereen rond op het gebied van energiebeleid, zonder logische consistentie en zonder samenhangende prioriteiten. Tot dat oordeel kom ik niet door zijn steun aan CO2-vrije kernenergie (die ik niet deel), maar eerder door zijn totale voorbijzien aan inefficiënt energiegebruik en wat we daaraan zouden kunnen doen. Het zou voor iemand die CO2 ziet als het ultieme gif toch ten hemel schreiend moeten zijn dat wij zo veel CO2 doelloos in de atmosfeer brengen: door onvoldoende isolatie van huizen en industriële buizen, ondoelmatige apparaten, en bovenal door eenvoudig gebrek aan aandacht? Maar Lovelock wijdt slechts één onbetekenende alinea aan inefficiënt energiegebruik – net als de meeste half-geïnformeerde burgers en beleidsmakers zouden doen. En zijn korte afwijzing van zonne-energie (te duur) laat zien dat zijn kennis van de wetten van technologieontwikkeling tekort schiet. Hij koestert grote verwachtingen van de steeds wijkende horizonten van de kernfusie maar ziet het milde alternatief dat voor het grijpen ligt, over het hoofd.
Lovelock bekritiseert terecht zowel het humanistische begrip duurzame ontwikkeling (of wat we ervan hebben gemaakt), als het christelijke begrip rentmeesterschap (beide ‘gekenmerkt door onbewuste hoogmoed’, p.176). Evenzeer terecht is zijn afwijzing van biomassa, volgens hem een energiebron die Gaia zelfs meer kwaad zou doen, indien op grote schaal gebruikt. En zijn kritiek op ons landgebruik, ‘alsof het land alleen van ons was’. Hij zette mij aan het denken bij zijn beschrijving van de uitgebreide voorzorgsmaatregelen bij het omgaan met radioactief afval en het vrijwel totaal ontbreken daarvan bij CO2 dat hij het grotere kwaad vindt. En hij slaagde er zelfs in, voorstellen te doen voor klimaatmanipulatie die ik niet direct afwees, zoals het veroorzaken van net een beetje mist boven de oceanen. Maar vooral waardeer ik hem door zijn zachtmoedige manier om onzelfzuchtigheid te formuleren als het ultieme doel, niet voor de mensheid, maar voor het leven als zodanig, voor Gaia.
on: 2 oktober 2016