Zo langzamerhand begint iedereen toch wel door te krijgen dat het Nederlandse innovatiebeleid, het topsectorenbeleid, een wassen neus is, alleen maar tot verwarring leidt en de innovatie in ons land nauwelijks vooruit helpt. Misschien dat alleen de laatst bijgetrokken topsector, die van de hoofdkantoren, iets bijdraagt: meer buitenlandse bedrijven die zich hier vestigen om een graantje mee te pikken van het milde Nederlandse belastingklimaat voor buitenlandse ondernemingen.
Als we kijken naar de verschillende TKI’s die het topsectorenbeleid vorm moeten geven – en dan beschouwen we vooral onze biobased economy – dan blijkt dat vrijwel al het beschikbare geld naar energie gaat. Hoezo energie, dat is toch een achterhaald probleem? Natuurlijk het kan allemaal efficiënter en effectiever, maar dat lijkt me meer een taak voor de energiesector zelf. Bijmenging van houtpellets in kolencentrales, dat is nog eens een duurzame innovatie, die zal bijdragen aan het voldoen aan de Europese eisen voor 2020! Niet echt duurzaam allemaal. Maar op de een of andere manier hebben ze toch vrijwel al het beschikbare geld naar zich toe weten te trekken. Voor biobased chemie en de relatie met Agro is er maar weinig over. Voor biomaterialen – waar heel veel belangstelling voor was van de zijde van het bedrijfsleven – is veel te weinig geld. Nu heb ik begrepen dat Agro ook al niet loopt te dringen om met Chemie is zee te gaan, net zo min trouwens als omgekeerd, terwijl dat toch een van de basisonderdelen van de BBE zou moeten zijn. Misschien weten ze niet goed hoe daarmee te beginnen. Kortom, er moeten nog flink wat hordes worden genomen, maar de overheid staat dus ook al niet te trappelen om de innovatie in de groene chemie via de combinatie met agro te bevorderen. Niks level play field, niks launching customer.
Trouw
Als je dagblad Trouw van 7 maart moet geloven, is die overheid zelfs helemaal niet met innovatie bezig. Tekorten terugdringen, dat wel en overal zoveel mogelijk bezuinigen, dat ook. En proberen om werkgevers en werknemers een nieuw contract te laten sluiten, maar innovatiebevorderend optreden, ho maar. Een heel pak Trouw-journalisten heeft overal spraakmakende Nederlanders uit wetenschap en bedrijfsleven geïnterviewd en de uitkomst was dat vrijwel iedereen zegt: ‘Nederland ga investeren in innovatieve ontwikkelingen.’ Een lofwaardig initiatief dat wel, maar het blijft vaag. Enkele mensen hebben het over landbouw en water, sectoren waarin Nederland uitblinkt.
Wat ik dan zo gek vindt, al die topmannen en -vrouwen hebben het wel over duurzaam, maar niemand neemt het woord circulaire economie in zijn/haar mond, om over de uitvoering daarvan via de biobased economie maar te zwijgen. Ze blijven in het vage. Duurzaam ja best, maar in plaats van hun mening handen en voeten te geven en die voortreffelijke Nederlandse landbouw als uitvalsbasis voor nieuwe activiteiten te noemen en die vervolgens met de chemie te verbinden, niemand. Misschien dat hier de eeuwenoude minachting voor het boerenbedrijf nog meespeelt.
Voorsprong, nog wel
Vier pagina’s krant en twintig bekende namen en niemand benoemt de mogelijkheden van de landbouw en niemand noemt de mogelijkheden van chemie en landbouw gezamenlijk. Zoals wij hier dagelijks op deze site doen. Hoe komt dat? Kwam het wel ter sprake, maar hebben de Trouw-journalisten ze als onbelangrijk terzijde geschoven? De chemie, een van de belangrijkste bedrijfstakken van ons land zou zo een nieuwe, natuurlijke, agrarische basis kunnen krijgen. Materialen die straks op geen andere manier meer gemaakt kunnen worden dan met behulp van groene grondstoffen. Bouwt iedereen dan toch zijn toekomst op schaliegas, gaan we op de oude voet verder? Zien ze dan niet de werkelijk exceptionele mogelijkheden die juist Nederland heeft op dit gebied? Met onze vooroplopende wetenschappelijke landbouw, met onze wetenschappelijke kennis van katalyse om daar allerlei chemische producten van te gaan maken? Nog hebben we op beide gebieden een voorsprong. Nog wel.