Overtollige zonnestroom of andere goedkope groene energie kun je ook opslaan in de muren en vloeren van je huis. Of in een warmwatervat. Dat maakt de aanschaf van een kostbare thuisbatterij overbodig. Bovendien voorkomt dit congestie op het stroomnet. Aldus warmtepompproducent Weheat. André Oerlemans schreef erover op change.inc.
Zonnestroom wordt overdag steeds minder waard, doordat er steeds meer aanbieders komen. Bovendien dreigt het net overbelast te raken. We hebben een systeem nodig dat overdag energie opslaat, zodat deze ’s avonds kan worden gebruikt. De Nederlandse Blauwe Batterij heeft een systeem ontwikkeld dat precies dit tot resultaat heeft. Daardoor wordt waardeloze zonnestroom weer evenveel waard als aardgas.
Slimme software
Het systeem bestaat uit een warmtepomp met slimme software die alles aanstuurt. Daarnaast is er een boilervat van 200 of 300 liter. De software kijkt onder meer naar weersverwachting, stroomprijzen, thermische capaciteit van het huis en tijden waarop de bewoners thuis zijn. Allemaal factoren die de waarde van de opgewekte elektriciteit bepalen. Als de schaduwprijs van elektriciteit laag is, kan de warmtepomp extra warmte opwekken en die energie opslaan in het watervat of in de woning. Sensoren in vloeren en muren geven de keuze aan.
Het mooie van dit systeem is dat het niet alleen kan verwarmen maar ook kan koelen. De thermostaat wordt zo ingesteld dat de temperatuur in huis maximaal 2 graden warmer of kouder wordt. ’s Avonds geven muren en vloeren die warmte of koelte weer geleidelijk af. Als het watervat wordt opgewarmd, hoeft de warmtepomp ’s avonds – als de stroomprijzen hoger zijn – minder water te verwarmen voor douchen of koken.
Voorkomen van netcongestie
Warmte is aanzienlijk minder waard dan een equivalente hoeveelheid stroom. Maar als het alternatief is: stroom inkopen wanneer deze duur is, en verkopen als deze goedkoop is, verandert de som. Het principe van het warmwatervat is: bespaar gas en geld door elektriciteit om te zetten in warm water; en voorkom daarmee het terugleveren van zonnestroom aan het net.
In vloeren en muren van een rijtjeshuis kan 18 tot 48 kilowattuur aan thermische energie opgeslagen worden. In het warmwatervat nog eens 8 (200 liter) tot 12 (300 liter) kilowattuur. De thuisbatterij kan daardoor overbodig worden. Opgewekte warmte wordt als het ware gratis in je eigen huis geparkeerd. Het bedrijf Weheat heeft het systeem met succes in de praktijk getest bij woningen. Ook werkt het bedrijf samen met woningbouwcorporaties die voor 2030 een deel van hun bezit moeten verduurzamen door 675.000 huurwoningen te isoleren en 450.000 woningen aardgasvrij te maken.
Warmtepomp
Weheat werkt met een warmtepomp die zowel kan verwarmen, als koelen en opslaan. De warmtepomp wordt geleverd met software die alles automatisch regelt. Het systeem werkt zo goed dat in vele gevallen geen CV-ketel of thuisbatterij meer nodig is. Door de eigen warmtepomp kunnen mensen meer eigen zonnestroom gebruiken; gunstig wanneer, zoals verwacht, de salderingsregeling (waarbij geleverde en afgenomen stroom tegen elkaar worden weggestreept) in 2027 stopt. Voor de bezitters van zonnepanelen scheelt dit in de teruglevering aan het net. Maar die teruglevering levert in het algemeen weinig op; hij vindt vooral plaats wanneer iedereen wil terugleveren. Gebruik van stroom in eigen huis betekent ook dat het net minder wordt belast – dat scheelt in netcongestie.
Opslaan van energie kan ook in de vorm van warmte. Leverancier Tegelbeckers ziet voordelen in dit systeem boven de thuisbatterij. De laatste heeft meestal een beperkt vermogen en kan de zonnestroom maar een paar uur opslaan. De warmtebatterij is eenvoudiger; hij kan meer energie voor langere tijd opslaan en is een stuk goedkoper. Maar ze kunnen elkaar natuurlijk ook aanvullen.
Thuisbatterij
Over de opbrengst van thuisbatterijen bestaat overigens onduidelijkheid. Voor een belangrijk deel te wijten aan het onvoorspelbare gedrag van bewoners. Thuisbatterijen zijn niet goedkoop – minstens 5.000 tot 8.000 Euro. En de terugverdientijd is moeilijk te voorspellen. Hoe zit het huishouden in elkaar? Wat zullen de ontwikkelingen op de energiemarkt zijn? Welke politieke keuzes zullen er in de toekomst worden gemaakt?
Geld verdienen met een thuisbatterij kan op twee manieren. Je kunt er zoveel mogelijk zelf opgewekte stroom van gebruiken. Of je kunt de opgewekte elektriciteit terugleveren aan het net; maar dat zal steeds minder geld opleveren. Volgens Milieu Centraal gebruiken zonnepaneelbezitters in het algemeen slechts 30 procent van de elektriciteit die ze opwekken zelf; de rest wordt het net opgestuurd. Maar als je de stroom zelf gebruikt, ben je wél baas over je eigen energiegebruik. En je bent niet meer afhankelijk van stroom van het net. Je kunt dat trouwens instellen, op basis van van tevoren ingestelde schattingen.
Handel in stroom
Mensen kunnen ook handelen in zelf opgewekte stroom. Dan moet je je thuisbatterij opladen wanneer goedkope zonnestroom in overvloed aanwezig is; en ontladen wanneer er weinig van is, zodat klanten geen dure fossiele stroom hoeven te gebruiken. Bijvoorbeeld als ze ‘s avonds thuiskomen van het werk, gaan koken en de elektrische auto aan de lader leggen. Maar massaal inspelen op deze onbalansmarkt betekent weer het creëren van een nieuwe onbalans. Daarom nemen elektriciteitsbedrijven daar maatregelen tegen, door de netbelasting met vertraging door te geven.
Zulke handel heeft ook niets met duurzaamheid te maken. Je maakt gebruik van onevenwichtigheden in het nieuwe systeem en daar blijft het bij. De thuisbatterij is een essentieel onderdeel van de energietransitie; maar handel ermee is een tijdelijke zaak. ‘Elke groeimarkt trekt cowboys aan,’ stelt Koen Rozendom, CEO van energiebedrijf 1Komma5 Nederland. Maar uiteindelijk helpen ze de transitie niet vooruit.
Interessant? Lees dan ook:
Batterij-opslag
Bidirectioneel laden, oplossing voor netcongestie
Lokale optimalisatie van het elektriciteitsnet