Gemeentes verklaren zich ‘schaliegasvrij’. Pure symboolpolitiek. Ze weten heel goed dat ze hier geen zeggenschap over hebben. Kennelijk hebben ze het (naïeve) idee dat zo’n uitspraak milieuproblemen door gaswinning zal voorkomen, en de komst van duurzame energie zal versnellen. Maar voorlopig hebben we naast duurzame energie nog volop fossiele energie nodig. Knokken voor energieneutraal is een veel betere strategie en houdt volop actie in. Naar benzinepompvrij in plaats van schaliegasvrij.
We hebben het al eerder geschreven: we zullen nog tientallen jaren olie, kolen en gas moeten gebruiken terwijl we zo snel mogelijk duurzame energie ontwikkelen. We zullen alle zeilen moeten bijzetten om de doelen van het nationale energieplan, 16% duurzame energie in 2023, te halen. Dus 84% zal in 2023 uit olie, kolen en gas moeten komen. Als alles meezit zouden we in 2040 een derde van onze energie uit duurzame bronnen kunnen halen. Een flink deel daarvan zal bovendien uit het buitenland moeten komen. Fossiele energie is dan nog steeds tweemaal zo groot als duurzame energie. Het energieprobleem is geen keuzevraagstuk. Fossiel en duurzaam moeten de strijd met elkaar aangaan en elkaar scherp houden.
Lui
Simpelweg neen zeggen tegen schaliegas is niet alleen naïef, maar ook lui. Je kunt het veilig roepen vanuit je leunstoel en hoeft verder niets te doen. Niet zelden gaan de anti-schaliegasverklaringen samen met uitspraken tegen windenergie. Ook zo’n uitspraak waar je niet voor hoeft te werken. Je plaatst jezelf met dergelijke standpunten niet alleen buiten de werkelijkheid en houdt je burgers voor de gek, je laat ook kansen liggen om actief aan de slag te gaan met duurzame energie. En er zijn vandaag de dag juist zo ontzettend veel kansen om echt mee te doen.
Wat kan een gemeente, regio, stad of dorp dan wel doen? Met als uitgangspunt dat duurzaam en fossiel beide nodig zijn en elkaar scherp moeten houden? Ten eerste kan de gemeente eisen stellen aan beide. Van fossiel mogen we eisen dat het gebruik zo efficiënt en effectief mogelijk is, met een steeds kleiner wordend milieueffect. Van duurzame energie mogen we vragen dat deze zo snel mogelijk echt concurrerend wordt en geen subsidies meer nodig heeft. En ook dat deze maatschappelijk geaccepteerd gaat worden, zeker nodig bij windenergie. In dit kader passen eisen aan proefboringen voor schaliegas, geen simpel verbod. Vanuit het besef dat gas nog altijd beter is dan olie en kolen, zo lang we fossiel nodig hebben.
Energieneutraal
En vooral kunnen gemeenten en regio’s eraan werken om energieneutraal te worden. Dat is pas interessant en uitdagend. Eigen elektriciteit uit zon en wind is al goed mogelijk. Warmte kan komen uit bedrijven, of van biogas van boerderijen, zuiveringsschappen of afvalverwerkers. Grote investeringen en enorme bedrijven, zoals bij fossiele energie, zijn niet nodig. Energieneutraal worden is mogelijk met particulier initiatief samen met stimulering op regionaal of gemeentelijk niveau. Vooral bij elektriciteit kan een regio in principe vrij gemakkelijk zelfvoorzienend worden. Als de grote leveranciers dan toch willen leveren, kan de regio eisen gaan stellen, zowel aan de prijs als aan de herkomst van de energie. Energieneutraal betekent dat we voor het eerst als consument een vuist kunnen maken tegen de oude orde. Juist in duurzame elektriciteit kunnen wij als particulier, gemeente, dorp of stadswijk de handen uit de mouwen te steken. Zonnepanelen zijn al rendabel, bij wind moeten we nog een paar stappen zetten; zodra we ook daar geld mee kunnen verdienen, zal de fantasie gaan werken om maatschappelijke acceptatie te bevorderen.
Na de grote stroomleveranciers kunnen we op den duur ook de oliemaatschappijen concurrentie gaan aandoen, en wel door elektrisch te gaan rijden. Schaliegasvrij is ongevaarlijk en vrijblijvend; energieneutraal leidt tot het perspectief van een benzinepompvrije gemeente of stad.
http://www.gebiedenenergieneutraal.nl/
http://e360.yale.edu/feature/copenhagens_ambitious_push_to_be_carbon_neutral_by_2025/2638/