De Wetenschappelijke en Technologische Commissie voor de Biobased Economy (WTC) heeft haar tweede en laatste rapport uitgebracht. Elders op deze site gaan we in op wat de WTC vindt wat er allemaal moet gebeuren om van Nederland een groene samenleving te maken. Op deze plaats iets over de WTC en haar relatie met het ministerie en met deze site.
Een rol binnen de overheid
De Nederlandse overheid houdt ervan om zich te omringen met commissies die haar van advies moeten dienen. Niet zozeer om haar standpunt te bepalen, want wat de WTC bijvoorbeeld opmerkt over de vergroening van de samenleving en de wegen om dat doel te bereiken, zie je maar zelden terug in overheidsbeleid. Daar kun je als wetenschappelijk adviseur bezwaren tegen hebben, maar zo is de praktijk; vaak heb ik het gevoel dat een rapport zoals dat van de WTC wordt gebruikt – om het onaardig te zeggen – als schaamlapje. Maar dit geldt natuurlijk net zo hard voor andere overheidsadviseurs. Toch was er een verschil en spelen de WTC-rapporten een rol binnen de overheid en bij het op de kaart zetten van de biobased economy in Nederland. Bovendien kunnen ze een richting aangeven voor de biobased economy in andere landen, omdat Nederland sterke uitgangsposities heeft in agrarische en chemische kennis en omdat de meeste landen toch fors inzetten op bio-energie in plaats van op groene materialen.
Vanuit het ministerie van EZ werd de WTC krachtig ondersteund door Roel Bol, de grote ambtelijke voorvechter van de biobased economy. Roel houdt er langzamerhand ook mee op. Nog enkele jaren tot zijn pensioen. Hij wordt ‘special envoy’, met als aandachtsgebied de ‘groene groei’. Dat kan veel ruimte voor hem betekenen om de biobased economy verder te promoten, het kan ook iets zijn in de trant van ‘Old soliders never die, they…. ‘. Hoe dan ook hij heeft veel voor de biobased economy in Nederland betekend, werkend in een ambtelijk keurslijf van geldgebrek en fossiel gerichte wetten en regelgeving. Ik zei, ook hij houdt er langzamerhand mee op, omdat dezelfde vage omschrijving nu eveneens voor de WTC gaat gelden. De commissie houdt in deze vorm op te bestaan, maar blijft op een andere manier, onder een nieuwe voorzitter, in leven met een – waarschijnlijk – breder doel.
Nieuwe industrie
Mooi natuurlijk zo’n commissie voor de lange termijn die zich enkele jaren heeft beraden over hoe Nederland er over 20-30 jaar uit moet zien, waar we dan ons geld mee moeten verdienen, hoe we dan een duurzaam – een woord dat inmiddels weinig hout meer snijdt – land moeten zijn geworden, hoe we onze sterke punten zo goed mogelijk moeten benutten en hoe we dat moeten doen. Hebben we tegen die tijd een nieuwe industrie opgebouwd, en hoever zijn we al losgekomen van fossiel? Antwoord: kwalitatief verder dan je denkt, kwantitatief nog niet zover als je zou willen.
Een laatste woord over de WTC zelf. Over ons. De schrijvers van deze site en tegelijkertijd de schrijvers van beide rapporten, hebben bijna vijf jaar in de kringen van de WTC mogen verkeren. Ik moet zeggen, dat was een voorrecht. Een waarlijk academische omgeving. De beide rapporten komen voort uit de discussies binnen de WTC, deze site is onder meer gebouwd op basis van de kennis en de ideeën die wij via de WTC hebben opgedaan. Om het in het juiste perspectief te plaatsen: de rapporten zijn verschenen onder de verantwoordelijkheid van de WTC, de site is geheel onze verantwoordelijkheid. Als Roel Bol de biobased economy in Nederland ambtelijk heeft vormgegeven, dan heeft de WTC dit qua kennis gedaan.
Naar groene materialen
Tenslotte, het eerste WTC-rapport, ‘Naar groene chemie en groene materialen’ kwam uit in april 2011. Het werd aangeboden aan Robert Dijkgraaf, toen nog van de KNAW. Hij merkte op dat hij maar één nadeel aan het rapport zag, namelijk dat het niet door de KNAW zelf was geschreven. Een mooie pluim op de hoed van de WTC. Toen al zag de commissie in dat energie niet het probleem van de biobased economy moest zijn, maar de toekomstige materiaalvoorziening. Een lijn die in het tweede rapport ‘Strategie voor een groene samenleving’ is vastgehouden en verder is uitgewerkt.
Strategie voor een groene samenleving (in pdf)
Persbericht en downloadbare versie in Word