Canada en China staan op het punt een handelsverdrag te sluiten dat China het recht geeft, teerzanden in Alberta te ontwikkelen in ruil voor verhoogde bescherming van Canadese bedrijven in China. Het ontwerpverdrag wordt zwaar bekritiseerd, niet alleen vanwege de verhoogde uitstoot van broeikasgassen, maar ook doordat het verdrag 31 jaar lang binnenlandse Canadese wetgeving buiten werking kan stellen. Bijvoorbeeld rechten gegund aan inheemse volkeren, of milieuwetgeving van deelstaten.
Controversieel
Ontwikkeling van teerzanden gaat in een snel tempo maar is zeer controversieel. Bij productie van olie uit teerzanden komen tot 20% meer broeikasgassen vrij dan bij de productie van laagzwavelige lichte aardolie. Bovendien hebben de teerzandmijnen (in dagbouw) veel water nodig (35 liter water voor één liter aardolie). De mijnactiviteit vervuilt sterk het plaatselijke milieu, door de dagbouw zelf, en door uitstoot van schadelijke stoffen als zwavel- en stikstofoxiden, en vluchtige organische stoffen. De wens om toch teerzandwinning door te zetten wordt gezien als de belangrijkste reden voor Canada om zich in 2011 terug te trekken uit het Kyoto-protocol.
Ongrondwettig?
Milieugroepen en juristen komen nu met de stelling dat het ontwerpverdrag ongrondwettig is. Het geeft in geval van conflicten de ruimte aan Chinese investeerders (of de te hulp geroepen arbiters) om Canadese belangen aan te pakken in willekeurige landen buiten Canada. Zo zouden dus ook wetten van deelstaten buiten werking kunnen worden gesteld. Dit soort juridische acties schijnt steeds meer voor te komen. Mensenrechtenorganisatie Avaaz, die internetpetities organiseert, is een actie begonnen om het ontwerpverdrag ongrondwettig te laten verklaren.