Plastic zwerfvuil verpest de wereld. Volgens Joan Hanegraaf is er maar één oplossing voor: strenge wetgeving en strikte handhaving. Kijk naar Japan, Canada, Singapore. Daar is geen plastic zwerfvuil. Je durft er nog geen propje op de grond te gooien, je wordt onmiddellijk zwaar beboet. Het is de enige manier. Wij spraken met Joan Hanegraaf, directeur van Oerlemans Packaging, Nederlands enig overgebleven producent van plastic tassen, na zijn presentatie op het Biobased Business Event in Emmen (Nl).
Biologisch afbreekbare plastics hebben een kleine markt
Waarom zouden biologisch afbreekbare plastic tassen geen oplossing zijn voor het plastic zwerfvuil? ‘Denk je dat mensen dan hun gedrag zouden verbeteren? Juist niet! Dat is een uitnodiging aan mensen om de plastic tas maar te laten liggen, het wordt immers toch afgebroken? Er zou geen verbetering optreden in het probleem van plastic zwerfvuil, misschien wel verergering. Wij zijn als bedrijf al heel vroeg begonnen (1992) met de ontwikkeling van biologisch afbreekbare folies; vanaf 1997 brengen wij ze al op de markt. Wij doen er alles aan om ze te promoten, maar desondanks maken ze hoogstens 1% uit van onze omzet. Een belangrijke toepassing is land- en tuinbouwfolie: de plastic folie die je op de grond uitspreidt om het groeien van onkruid tegen te gaan. Vroeger gebruikte men daar plastic folie en worteldoek voor – maar die bleef intact. Onze folies worden biologisch afgebroken. Verder is biologisch afbreekbaar plastic heel goed geschikt voor GFT-zakken. Voor de rest moet je je richten op recycling en nog een keer recycling.’
‘Er is een soort kruistocht aan de gang tegen plastic verpakkingsmateriaal. En dat terwijl LCA’s steeds weer uitwijzen dat plastic verpakkingen het beste zijn voor het milieu. De beste 16 verpakkingen in de LCA-studie van TNO gemaakt in opdracht van het Kennis Instituut Duurzame Verpakkingen bestaan allemaal uit plastic. De hele rest (papier, jute, katoen etc.) komt daar pas achteraan. Daarom is het niet juist dat in sommige landen, zoals Nederland, alléén voor plastic tassen aan de kassa moet worden betaald; papieren, linnen etc. tassen mogen nog steeds gratis over de toonbank. Gelijke monniken gelijke kappen! Het is een misvatting om te denken dat de tassen die nu gratis weggeven worden goed zijn voor het milieu. Op dit gebied geven biobased plastics geen meerwaarde. Er zijn zeer kleine verschillen tussen biobased en fossiel; fossiele plastics zijn qua eigenschappen vaak nog beter dan biobased.’
Plastic zwerfvuil? Nee, plastic is een grondstof
‘Consumenten moeten leren dat plastic ook weer een grondstof is. Daarom is gescheiden plastic inzameling een goed idee, dat gaat tegen de gedachte in dat plastic alleen afval is. De technologie ontwikkelt zich snel, nu al zijn veel plastic fracties goed van elkaar te scheiden en in de toekomst zal dat nog beter gaan. Misschien komt ooit de tijd dat wij alle plastic fracties kunnen sorteren uit huisvuil.’
‘Mijn motto is: verbeter de wereld, begin bij jezelf. In de strijd tegen plastic zwerfvuil heeft de consument een eigen verantwoordelijkheid. Natuurlijk moet de overheid bakens zetten. Een stortverbod instellen voor afval. Tegengaan dat het probleem van plastic zwerfvuil wordt ‘opgelost’ door oxodegradable plastics (waarbij de plastic vergaat tot mini plastic deeltjes), zoals men nu in India wil (dan gaat de milieuvervuiling gewoon door, alleen je ziet het niet meer). Zorgen voor goede recycling. En vooral: zorgen voor strenge wetgeving en lik-op-stuk beleid: een forse boete zodra je over de schreef gaat. Het is bewezen: dan kan plastic zwerfvuil verdwijnen uit onze straten en oceanen.’ Aldus Joan Hanegraaf.